دریاهای ایران، گلوگاه مهم برای اقتصاد جهان

قرارگیری ایران در موقعیت جغرافیایی مناسب از ویژگی‌های ممتازی است که مزایای ترانزیتی هوایی، زمینی و به ویژه دریایی فراوانی را به دنبال دارد. چه‌بسا با گسترش شبکه حمل‌ونقلی به‌ غیر از افزایش درآمدهای ارزی، ارتقای جایگاه استراتژیک ایران را هم شاهد خواهیم بود.

به گزارش خبرنگار ایمنا، تیرماه امسال بود که معاون اول رئیس‌جمهور، در جلسه کارگروه ترانزیت، ظرفیت‌های این بخش از اقتصاد کشور را تشریح کرد، به گفته وی ظرفیت ترانزیتی کشور، در سال بالغ بر ۲۰ میلیارد دلار درآمد زایی می‌کند، همچنین این بخش توانایی اشتغال‌زایی یک میلیونی را دارد، عددی قابل‌توجه که نشان از موقعیت جغرافیایی ویژه ایران دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

گفتنی است که وجود مسیرهای زمینی، هوایی، دریایی و احیای کریدورهای ترانزیتی کشور، وضعیتی قابل‌توجه را در موقعیت اقتصادی کشور موجب شده است.

در میان این شبکه‌های حمل‌ونقلی، اهمیت دریا و سهمی که در اقتصاد کشورها دارد از آن موضوعات انکارناپذیری است که سهم صنایع دریایی و فعالیت‌های مرتبط با این بخش را بیش از بیش روشن می‌کند. به‌خصوص برای کشورهای صاحب دریایی چون ایران که می‌توانند از این طریق، منافع بسزایی را نصیب خود کنند.

ضمن آنکه قرارگیری ایران، در بین کشورهای حاشیه خزر و آب‌های آزاد جهان باعث شده است تا به‌عنوان یکی از شاهراه‌های به‌صرفه ترانزیتی درمیان کشورهای آسیایی میانه و دریاهای آزاد جهان مطرح باشد. موضوع قابل‌تأمل دیگر آن است که اغلب کشورهای اطراف ایران، امکان دسترسی مستقیم به سواحل را نداشته و نزدیک‌ترین و راحت‌ترین مسیر انتقال کالا برای بهره‌گیری از سواحل دریای خزر و خلیج‌فارس، ایران است.

بنابراین لازم است با توجه به ظرفیت‌های موجود، به گسترش زیرساخت‌های ترانزیت و پذیرا بودن کشورهای فاقد دریا توجه شود. چه‌بسا طبق برآوردهای انجام گرفته از سوی برخی سازمان‌های بین‌المللی ناوگان بزرگ حمل‌ونقل دریایی ایران، این بخش عمده‌ترین اهرم فشار در مقابل موانع و محدودیت‌هایی است که در عصر تحریم‌ها بر ما وارد آمده است. البته توسعه آن توجهی بسیار بیشتر و اقداماتی نظیر نوسازی ناوگان حمل‌ونقل دریایی، ورود فناوری‌های جدید به عرصه کشتیرانی و کشتی‌سازی و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل دریایی و.. را می‌طلبد.

به موقعیت ممتاز دریایی ایران توجه بیشتری شود

قرارگیری ایران در چهارراه ترانزیت جهانی، موقعیت کاملاً متمایزی را برای آن فراهم آورده که می‌تواند با تلاش و توجهی بیشتر به قدرتی جهانی در زمینه ترانزیت دریایی تبدیل شود. زمانی این جایگاه قابل‌توجه‌تر می‌شود که از موقعیت ژئواستراتژیکی ایران در شمال تنگه هرمز و خلیج‌فارس به دلیل اهمیت زیاد در مبادله بین‌المللی انرژی، سخن گفته می‌شود. درواقع عبور روزانه عددی حدود ۱۷ میلیون بشکه نفت خام از تنگه هرمز به سمت اروپای غربی، شرق دور و ایالات‌متحده تائید کننده جایگاه ترانزیت دریایی ایران در دوران تحریم است.

همچنین ۸۸ درصد نفت خام صادراتی عربستان سعودی، ۹۰ درصد نفت سبک و سنگین ایران، ۹۸ درصد نفت عراق، ۹۹ درصد نفت امارات متحده عربی و ۱۰۰ درصد نفت کشورهای کویت و قطر به‌صورت دریایی از خلیج‌فارس راهی مقاصد خود می‌شود که این میزان معادل ۹۰ درصد صادرات نفت بزرگ‌ترین کشورهای تولیدکننده نفت در منطقه خاورمیانه است.

به‌این‌ترتیب با هرگونه اختلالی در تنگه هرمز که یکی از مسیرهای ترانزیتی ایران است، نه‌فقط بازار جهانی با کمبود ۲۰ میلیون بشکه‌ای نفت مواجه می‌شود بلکه به سقوط اقتصاد جهانی و توقف کامل تجارت‌های بین‌المللی این حوزه منتهی خواهد شد.

واضح است که وجود خلیج‌فارس در جنوب ایران، موجب شده است کشورهای عمده تولیدکننده نفت جهان در یک محل قرار گیرند، منطقه‌ای که گلوگاه انرژی جهان محسوب می‌شود و ایران سهمی بزرگ را در این منطقه دارد.

همچنین در شمال ایران نیز دریای خزر قرار گرفته که پل ارتباطی میان کشورهای ایران، روسیه، قزاقستان، ترکمنستان و آذربایجان است و نقش مهمی را در تجارت میان این کشورها ایفا می‌کند. پنج کشور به همراه ۲۰ استان یا ایالت و افزون بر ۷۰ شهر در اطراف این دریا وجود دارد که با جمعیتی حدود ۱۷ میلیون نفر آن را احاطه کرده‌اند. بدون شک افزایش رونق تجارت در خزر برای ایران در راستای دور زدن تحریم‌ها و دست‌یابی به منابع اقتصادی غنی امری ضروری به نظر می‌آید.

با این اوصاف ایران به‌راحتی با ۱۵ کشور جهان از طریق مرزهای آبی و خاکی ارتباط دارد، ضمن آنکه مانند یک پل ارتباطی میان این کشورها با دیگر مناطق جهان قرار دارد. که هرکدام جمعیت فراوان و منابع بزرگی از درآمدزایی را در خود جای‌داده‌اند. اما وقتی می‌توان به‌درستی از این پتانسیل بزرگ استفاده کرد که توجهی بیشتر به نقش دریا در توسعه اقتصادی کشور شود.

اگرچه اخیراً بر سهم دریا در توسعه اقتصادی تأکید فراوان می‌شود و یکی از سیاست‌های دولت جهت توسعه روابط تجاری با کشورهای دیگر سیستم حمل‌ونقل دریایی مطرح می‌شود اما هنوز هم به نظر می‌رسد تا رسیدن به موقعیت مطلوب در این بخش، فاصله فراوانی وجود دارد.

راه‌های ارتباطی با دنیا را تسهیل کنیم

قاسم علی جباری، عضو مجمع فعالان اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در مورد اهمیت دریا در تجارت با دیگر کشورها اظهار می‌کند: کشور ما برای ارتباطات تجاری با دیگر مناطق دو مشکل عمده دارد که عبارت از نداشتن پرواز و نداشتن خطوط دریایی برای ارتباط با بسیاری از مناطق است. به‌عنوان‌مثال برای ارتباط با آفریقا به دلیل فقدان موارد مذکور، هیچ اقدامی نمی‌توان انجام داد.

وی اضافه می‌کند: به‌طوری‌که با نبود شرایط لازم، اقتصاد یک قاره را از دست داده‌ایم. بازرگانان ایرانی برای تجارت با کشورهای آفریقایی مشکلات فراوانی دارند و این‌گونه ارتباطاتشان بسیار کند پیش می‌رود و این در حالی است که با شمال آفریقا اشتراک‌های تاریخی بسیاری داریم ولی قادر به داد و ستد با کشورهایی چون مصر، مراکش و الجزایر با وجود دارا بودن بهترین مراکزی اقتصادی در آن‌ها نیستیم.

رئیس سابق کمیسیون حمایت از سرمایه‌گذاری، تأمین مالی و توسعه روابط خارجی اتاق بازرگانی اصفهان گفت: همچنین با غرب آفریقا هم به دلیل دسترسی نداشتن به امکاناتی چون شرایط حمل‌ونقلی، ارتباطی نداریم. در زمانه‌ای که به دلایل تحریم‌ها امکان مبادله غیرنفتی با کشورهایی چون آمریکا و اروپا وجود ندارد، باید از بازارهای دیگری مانند کشورهای آفریقایی استفاده کنیم. اما به‌قدری موانع وجود دارد که این فرصت‌ها را از دست می‌دهیم.

به گفته جباری، اکنون در شرایطی قرار داریم که ضرورت دارد تا از این ویژگی ممتاز ایران بهره‌مند شویم. برای این مهم، بخش خصوصی باید به میدان بیاید. لازم است موانع رفع شود تا بتوان راه‌های ارتباطی بیشتری را با کشورها و بازارهای هدف دنیا به وجود آورد.

وی تأکید می‌کند: ایران، کشوری است که صاحب ۱۰ درصد از منابع کل جهان و یک صدم بهترین خاک دنیا است اما یک درصد از اقتصاد جهانی را هم به دست نیاورده است.

این عضو مجمع فعالان اقتصادی خاطرنشان می‌کند: دلیل آن است که درهای زیادی را به روی خود بسته‌ایم و لازم است انحصار برداشته شود، به بخش خصوصی قدرت داده شود تا بتوان ارتباطات جهانی را از طریق پتانسیل‌های بزرگی چون دریا و کشتی‌رانی توسعه بخشید.

کد خبر 613096

منبع: ایمنا

کلیدواژه: توسعه ترانزیت حمل و نقل دریایی تحریم خلیج فارس درياي خزر اقتصاد جهانی اقتصاد تجارت شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق حمل ونقل دریایی خلیج فارس درصد نفت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۳۳۹۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

استان بوشهر از مزیت‌های اقتصاد دریایی بهره‌مند می‌شود

به گزارش خبرنگار مهر، علی باستین عصر یکشنبه در نشست شورای فرهنگ عمومی استان بوشهر اظهار کرد: استان بوشهر در تدوین سند ملی توسعه دریامحور نقش مهمی دارد و سند اقتصاد دریامحور استان بوشهر تنظیم شده است.

وی نام خلیج فارس را همیشگی و ابدی دانست و اضافه کرد: در تلاش هستیم که از اقتصاد دریایی و مزیت این سرمایه مهم در استان بوشهر بر اساس تأکیدات مقام معظم رهبری بیشتر استفاده شود.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار بوشهر با اشاره به ظرفیت مهم خلیج فارس در استان اظهار داشت: یکی از سیاست‌های مهم اقتصادی در استان بوشهر استفاده از مزیت‌های خلیج فارس در ابعاد گوناگون است.

وی استفاده از حوزه اقتصادی خلیج فارس را مایه اقتدار و توانمندی دانست و بیان کرد: اکنون از خلیج فارس استفاده حداقلی می‌شود و در زمینه طرح‌های آب‌شیرین‌کن ظرفیت مهمی در این عرصه فراهم است که باید فعالیت‌ها افزایش یابد.

باستین تجارت دریایی از دیگر ظرفیت‌های استفاده از خلیج فارس دانست و خاطرنشان کرد: استفاده گردشگری از دیگر مزیت‌های بهره جستن از خلیج فارس محسوب می‌شود که در این راستا طرح‌های مهمی تدوین شده است.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار بوشهر، بهره‌برداری از ظرفیت شیلات، پرورش آبزیان، معادن، نفت، گاز و صنایع بزرگ پتروشیمی را از دیگر ظرفیت‌های مورد استفاده خلیج فارس اعلام و بیان کرد: در راستای استفاده بیشتر از خلیج فارس معاون اول ریاست جمهوری تدوین سند ملی توسعه دریامحور را مورد تأکید قرار داده است.

کد خبر 6097730